(C) Tilburg University, fotograaf Wilfried Scholtes
Hij stapte die middag ‘voor het eerst in 44 jaar’ in Tilburg uit de trein, zegt weerman en glacioloog Peter Kuipers Munneke tegen de volle zaal (hij is van 1980) en hij heeft er een selfie genomen. Mooi station, vindt hij. Hij heeft zich in Tilburg verdiept (hij noemt de textielindustrie, waarvan inderdaad nog een museum rest), anders dan de Vlaamse hoogleraar pas, ook uitgenodigd door Science Café, die in kleine kring vroeg: Heeft Tilburg een universiteit..? Maar dat gebeurde in de binnenstad, dit is op de campus, kan niet missen.
Weerman en wetenschapper
Het toegestroomde publiek wil de bekende weerman horen over de aangekondigde ‘feiten en fabels over smeltend ijs en de stijgende zeespiegel’. Peter Kuipers Munneke is wetenschapper aan het Institute for Marine and Atmospheric research Utrecht (IMAU). Vanavond deelt hij zijn kennis in de grootste collegezaal van het Marga Klompé-gebouw: splinternieuw, in hoge mate circulair en geïsoleerd met oude spijkerbroeken. De lezing is onderdeel van de jaarlijkse Night University, het ‘ultieme campus- en wetenschapsfestival’ dat op deze mooie avond veel belangstelling trekt.
Peter heeft voor hetere vuren gestaan, op expeditie naar Antarctica, Groenland en Spitsbergen. Als glacioloog, gletscherkundige, denkt hij in grote termen: schuivende gletschers, continenten bedekt met kilometersdik ijs en zeespiegels die in tienduizenden jaren fors dalen en stijgen. Actueel probleem: broeikasgassen als CO2 (denk: fossiele brandstoffen) houden zonnewarmte, door ijs en sneeuw teruggekaatst, vast, waardoor de aarde opwarmt, het klimaat verandert en ijs en sneeuw afnemen.
Elkaar versterkende processen
Smeltende ijskappen betekenen een hogere zeespiegel, waardoor Nederland voorgoed onder water kan verdwijnen. Hoe ver en hoe snel snel dat kan gaan tonen grafieken van meest gunstige, en worst case scenario’s, het hangt er vanaf ‘hoe dom’ de mens verder gaat. Het kan gaan om 120 centimeter rond het jaar 2100 met een verder doorgaande stijging maar ook, als we het juiste doen en tijdig, om 30 tot 60 centimeter en een afvlakkende stijging.
De zeespiegel stijgt al steeds sneller, van 2 naar inmiddels 4,5 millimeter per jaar en die versnelling, nog maar op gang gekomen, neemt verder toe. In het jaar 2300 een stijging van 15 meter of nog veel meer, niets is onmogelijk. Onze toekomst wordt vooral bepaald op Antarctica en door twee grote systemen, ijs en oceaan, die we nog maar matig begrijpen. Maar dat processen elkaar versterken is duidelijk. Klimaatonderzoek heeft toekomst.
Uitzonderlijk lekkere bonbons
De dobbelsteen met microfoon vliegt door de zaal voor vragen uit het publiek. Klimaatontkenners zijn er niet, wel een man die alles verklaart uit waterdamp in plaats van CO2 en die zich niet laat vermurwen. Het publiek applaudiseert dankbaar en nadrukkelijk en Ad Vingerhoets overhandigt Peter als dank ‘uitzonderlijk lekkere bonbons’ en de vaste, maar speciale Science Café Parker pen waarop ze in Utrecht jaloers zullen zijn. Volgende keer in een regulier Science Café: Kim Putters over werken aan de economie van de toekomst (19 juni 2024, zie https://sciencecafetilburg.nl/activiteiten/).
Comments